Enseignement du corse : variété taravaise

Retourner au livre de Corse : variété bonifacienne, variété sartenaise ou variété taravaise.


La variété taravaise de la langue corse

Les articles modifier

masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
u (le) a (la) i (les) i (les)
u trenu (le train) a rena (le sable) i poma (les pommes de terre) i chjarasgi (les cerises)
u celi (le ciel) a mamma (la mère) i rena (les reins) i frauli (les fraises)

Il est à noter que les noms se terminant par -à (a nuvità, i nuvità) ou -ò (u ballò, i ballò) restent inchangés au pluriel.

masculin a cità (la ville) a nuvità (la nouveauté) u ballò (le ballon) a virtù (la vertu)
pluriel i cità (les villes) i nuvità (les nouveautés) i ballò (les ballons) i virtù (les vertus)

On emploie l' à la place de u, a, i, lorsque le nom qui suit commence par une voyelle: l'aceddu (l'oiseau), l'amichi (les amis, les amies), l'ora (l'heure).

masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
l' (le) l' (la) l' (les) l' (les)
l'aceddu (l'oiseau) l'abba (l'abeille) l'aceddi (les oiseaux) l'armi (les armes)

On a également les formes suivantes, mais qui sont plutôt utilisées en tant que formes littéraires, par exemple dans la poésie:

masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
lu ou l' (le) la ou l' (la) li ou l' (les) li ou l' (les)

De même, on emploie l' à la place de u, a, i, lorsque le nom qui suit commence par une voyelle.

Les noms modifier

Le pluriel des noms modifier

  • les noms féminins font leur pluriel en i:
  • exception :
  • les noms masculins font leur pluriel en i ou en a :
  • exception :
  • à noter le pluriel irrégulier: omu (homme), omini (hommes)

Les conjonctions modifier

Les conjonctions de coordination modifier

Il s'agit de mots qui servent à effectuer une liaison entre deux éléments de même nature. Les conjonctions de coordination sont : mais, ou, et, donc, or, ni, car, puis, alors.

ma mais ma sè scemu o chì?
o ou luni o marti (lundi ou mardi)
è et sabatu è dumenica (samedi et dimanche)
dunqua donc dunqua t'ha a raghjoni tù !
or or Or chì l'avaraghju fattu, à issu corsu cusì ingratu
ni nè crudu nè cottu (ni cru ni cuit)
chì car ùn n'avia più chì s'era vindutu tuttu
eppò, po puis a dici eppò a faci
allora alors allora sì chì semu bè

À noter que "ou" se traduit par à dans dui à trè (deux ou trois).

Les conjonctions de subordination modifier

Il s'agit de mots qui servent à effectuer une liaison entre deux propositions. Les conjonctions de subordination sont : que, quand, comme, si, lorsque, puisque, quoique. Il faut également y ajouter les locutions conjonctives : après que, avant que, sitôt que, ainsi que, tandis que, bien que, sans que, de peur que, pour que.

cunghjunzioni conjonctions
ch'è que
quand'è quand
com'è comme
s'è si
' lorsque
apposta ch'è puisque
' quoique


locuzioni cunghjuntivi locutions conjonctives
' après que
prima ch'è avant que
' sitôt que
' ainsi que
' tandis que
ben ch'è bien que
senza ch'è sans que
' de peur que
' pour que

Les verbes modifier

On peut distinguer trois groupes de verbes:

  • les verbes du premier groupe qui se terminent par -à
  • les verbes du premier groupe qui se terminent par -à et se conjuguent en -eghj
  • les verbes du second groupe qui se terminent par -a
  • les verbes du troisième groupe qui se terminent par -iscia
premier groupe premier groupe (eghj) second groupe troisième groupe
parlà (parler) zifulà (siffler) venda (vendre) finiscia (finir)
mangnà (manger) studià (étudier) renda (rendre) diminuiscia (diminuer)
cascà (tomber) calculà (calculer) scriva (écrire) capiscia (comprendre)
nittà (nettoyer) criticà (critiquer) parta (partir) anniriscia (noircir)

esse (être) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
essa (être) essa statu (avoir été)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
essendu (étant) statu (été)


indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
socu (je suis) era (j'étais) saraghju (je serai) socu statu (j'ai été) era statu (j'avais été) (je fus)
sì, sè (tu es) eri (tu étais) sarè (tu seras) sì, sè statu (tu as été) eri statu (tu avais été) fusti (tu fus)
(il est) era (il était) sarà (il sera) hè statu (il a été) era statu (il avait été) (il fut)
semu (nous sommes) èrami (nous étions) saremu (nous serons) semu stati (nous avons été) èrami stati (nous avions été) fumi (nous fûmes)
seti (vous êtes) èrati (vous étiez) sareti (vous serez) seti stati (vous avez été) erati stati (vous aviez été) futi (vous fûtes)
(ils sont) èrani (ils étaient) sarani (ils seront) sò stati (ils ont été) erani stati (ils avaient été) funi (ils furent)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
saria (je serais) saria statu (j'aurais été)
sarii (tu serais) sarii statu (tu aurais été)
saria (il serait) saria statu (il aurait été)
sarìami (nous serions) sarìami stati (nous aurions été)
sarìati (vous seriez) sarìati stati (vous auriez été)
sarìani (ils seraient) sarìani stati (ils auraient été)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'è sii (que je sois) ch'è fussi (que je fusse) ' (que j'aie été)
ch'è tù sìi (que tu sois) ch'è tù fussi (que tu fusses) ' (que tu aies été)
ch'eddu sìi (qu'il soit) ch'eddu fussi (qu'il fût) ' (qu'il ait été)
ch'è no sìimi (que nous soyons) ch'è no fùssimi (que nous fumes) ' (que nous ayons été)
ch'è vo sìiti (que vous soyez) ch'è vo fùssiti (que vous fussiez) ch'è (que vous ayez été)
ch'eddi sìini (qu'ils soient) ch'eddi fùssini (qu'ils fussent) ch'è (qu'ils aient été)

avè (avoir) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
avè (avoir) avè avutu (avoir eu)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
essendu (ayant) avutu (eu)


indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
aghju (j'ai) avia (j'avais) avaraghju (j'aurai) aghju avutu (j'ai eu) avia avutu (j'avais eu)
ha (tu as) avii (tu avais) avarè (tu auras) ha avutu (tu as eu) avii avutu (tu avais eu)
(il a) avia (il avait) avarà (il aura) hà avutu (il a eu) avia avutu (il avait eu)
emu, avemu (nous avons) avìami (nous avions) avaremu (nous aurons) avemu avutu (nous avons eu) avìami avutu (nous avions eu)
eti, aveti (vous avez) avìati (vous aviez) avareti (vous aurez) aveti avutu (vous avez eu) avìati avutu (vous aviez eu)
ani (ils ont) avìani (ils avaient) avarani (ils auront) ani avutu (ils ont eu) avìani avutu (ils avaient eu)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
avaria (j'aurais) avaria avutu (j'aurais eu)
avarii (tu aurais) avutu (tu aurais eu)
avaria (il aurait) avaria avutu (il aurait eu)
avarìami (nous aurions) avarìami avutu (nous aurions eu)
avarìati (vous auriez) avarìati avutu (vous auriez eu)
avarìani (ils auraient) avarìani avutu (ils auraient eu)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'é aghji (que j'aie) ch'é avissi (que j'eusse) chè (que j'aie eu)
chè tù aghji (que tu aies) chè tù avissi (que tu eusses) chè (que tu aies eu)
ch'eddu aghji (qu'il ait) ch'eddu avissi (qu'il eût) chè (qu'il ait eu)
chè no àghjimi (que nous ayons) chè no avìssimi (que nous eussions) chè (que nous ayons eu)
chè vo àghjiti (que vous ayez) chè vo avìssiti (que vous eussiez) chè (que vous ayez eu)
ch'eddi àghjini (qu'ils aient) ch'eddi avìssini (qu'ils eussent) chè (qu'ils aient eu)

parlà (parler) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
parlà (parler) avè parlatu (avoir parlé)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
parlendu (parlant) parlatu (parlé)


indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
parlu (je parle) parlava (je parlais) parlaraghju (je parlerai) aghju parlatu (j'ai parlé) avia parlatu (j'avais parlé) parleti (je parlai)
parli (tu parles) parlavi (tu parlais) parlarè (tu parleras) ha parlatu (tu as parlé) avii parlatu (tu avais parlé) parlesti (tu parlas)
parla (il parle) parlava (il parlait) parlarà (il parlera) hà parlatu (il a parlé) avia parlatu (il avait parlé) parleti (il parla)
parlemu (nous parlons) parlàvami (nous parlions) parlaremu (nous parlerons) avemu parlatu (nous avons parlé) aviami parlatu (nous avions parlé) parlètimi (nous parlâmes)
parleti (vous parlez) parlàvati (vous parliez) parlareti (vous parlerez) aveti parlatu (vous avez parlé) aviati parlatu (vous aviez parlé) parlètiti (vous parlâtes)
parlani (ils parlent) parlàvani (ils parlaient) parlarani (ils parleront) ani parlatu (ils ont parlé) aviani parlatu (ils avaient parlé) parlètini (ils parlèrent)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
parlaria (je parlerais) avaria parlatu (j'aurais parlé)
parlarii (tu parlerais) avarii parlatu (tu aurais parlé)
parlaria (il parlerait) avaria parlatu (il aurait parlé)
parlarìami (nous parlerions) avarìami parlatu (nous aurions parlé)
parlarìati (vous parleriez) avarìati parlatu (vous auriez parlé)
parlarìani (ils parleraient) avarìani parlatu (ils auraient parlé)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'é parli (que je parle) chè parlessi (que je parlasse) chè (que j'aie parlé)
chè tù parli (que tu parles) chè tù parlessi (que tu parlasses) chè (que tu aies parlé)
ch'eddu parli (qu'il parle) ch'eddu parlessi (qu'il parlasse) chè (qu'il ait parlé)
chè no pàrlimi (que nous parlions) chè no parlèssimi (que nous parlassions) chè (que nous ayons parlé)
chè vo pàrliti (que vous parliez) chè vo parlèssiti (que vous parlassiez) chè (que vous ayez parlé)
ch'eddi pàrlini (qu'ils parlent) ch'eddi parlèssini (qu'ils parlassent) chè (qu'ils aient parlé)

zifulà (siffler) modifier

participu (participe)
zifulenti (sifflant) passatu (passé)
zifulendu (sifflant) zifulatu (sifflé)


indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
zifuleghju (je siffle) zifulava (je sifflais) zifularaghju (je sifflerai) aghju zifulatu (j'ai sifflé) avia zifulatu (j'avais sifflé) zifuleti (je sifflai)
zifuleghji (tu siffles) zifulavi (tu sifflais) zifularè (tu siffleras) ha zifulatu (tu as sifflé) avii zifulatu (tu avais sifflé) zifulesti (tu sifflas)
zifuleghja (il siffle) zifulava (il sifflait) zifularà (il sifflera) hà zifulatu (il a sifflé) avia zifulatu (il avait sifflé) zifuleti (il siffla)
zifulemu (nous sifflons) zifulàvami (nous sifflions) zifularemu (nous sifflerons) avemu zifulatu (nous avons sifflé) avìami zifulatu (nous avions sifflé) zifulètimi (nous sifflâmes)
zifuleti (vous sifflez) zifulàvati (vous siffliez) zifulareti (vous sifflerez) aveti zifulatu (vous avez sifflé) avìati zifulatu (vous aviez sifflé) zifulètiti (vous sifflâtes)
zifulèghjani (ils sifflent) zifulàvani (ils sifflaient) zifularani (ils siffleront) ani zifulatu (ils ont sifflé) avìani zifulatu (ils avaient sifflé) zifulètini (ils sifflèrent)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
zifularia (je sifflerais) avaria zifulatu (j'aurais sifflé)
zifularii (tu sifflerais) avarii zifulatu (tu aurais sifflé)
zifularia (il sifflerait) avaria zifulatu (il aurait sifflé)
zifularìami (nous sifflerions) avarìami zifulatu (nous aurions sifflé)
zifularìati (vous siffleriez) avarìati zifulatu (vous auriez sifflé)
zifularìani (ils siffleraient) avarìani zifulatu (ils auraient sifflé)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'é zifuleghji (que j'siffle) chè zifulessi (que j'sifflasse) chè (que j'aie sifflé)
chè tù zifuleghji (que tu siffles) chè tù zifulessi (que tu sifflasses) chè (que tu aies sifflé)
ch'eddu zifuleghji (qu'il siffle) ch'eddu zifulessi (qu'il sifflasse) chè (qu'il ait sifflé)
chè no zifulèghjimi (que nous sifflions) chè no zifulèssimi (que nous sifflassions) chè (que nous ayons sifflé)
chè vo zifulèghjiti (que vous siffliez) chè vo zifulèssiti (que vous sifflassiez) chè (que vous ayez sifflé)
ch'eddi zifulèghjini (qu'ils sifflent) ch'eddi zifulèssini (qu'ils sifflassent) chè (qu'ils aient sifflé)

finiscia (finir) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
finiscia (finir) avè finitu (avoir fini)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
finiscendu (finissant) finitu (fini)


indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
finiscu (je finis) finia (je finissais) finisciaraghju (je finirai) aghju finitu (j'ai fini) avia finitu (j'avais fini) finiti (je finis)
finisci (tu finis) finii (tu finissais) finisciarè (tu finiras) ha finitu (tu as fini) avii finitu (tu avais fini) finisti (tu finis)
finisci (il finit) finia (ils finissait) finisciarà (il finira) hà finitu (il a fini) avia finitu (il avait fini) finiti (il finît)
finimu (nous finissons) finìami (nous finissions) finisciaremu (nous finirons) avemu finitu (nous avons fini) avìami finitu (nous avions fini) finìtimi (nous finîmes)
finiti (vous finissez) finìati (vous finissiez) finisciareti (vous finirez) aveti finitu (vous avez fini) avìati finitu (vous aviez fini) finìtiti (vous finîtes)
finiscini (ils finissent) finìani (ils finissaient) finisciarani (ils finiront) ani finitu (ils ont fini) avìani finitu (ils avaient fini) finìtini (ils finirent)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
finisciaria (je finirais) avaria finitu (j'aurais fini)
finisciarii (tu finirais) ' (tu aurais fini)
finisciaria (il finirait) avaria finitu (il aurait fini)
finisciarìami (nous finirions) avarìami finitu (nous aurions fini)
finisciarìati (vous finiriez) avarìati finitu (vous auriez fini)
finisciarìani (ils finiraient) avarìani finitu (ils auraient fini)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'è finischi (que je finisse) chè (que je finisse) chè (que j'aie fini)
ch'è tù finischi (que tu finisses) chè (que tu finisses) chè (que tu aies fini)
ch'eddu (edda) finischi (qu'il finisse) chè (qu'il finît) chè (qu'il ait fini)
ch'è no finìschimi (que nous finissions) chè (que nous finissions) chè (que nous ayons fini)
ch'è vo finìschiti (que vous finissiez) chè (que vous finissiez) chè (que vous ayez fini)
ch' eddi finìschini (qu'ils finissent) chè (qu'ils finissent) chè (qu'ils aient fini)

parta (partir) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
parta (partir) essa partitu (être parti)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
partendu (partant) partitu (parti)


indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
partu (je pars) partia (je partais) partaraghju (je partirai) socu partitu (je suis parti) era partitu (j'étais parti) partiti (je partis)
parti (tu pars) partii (tu partais) partarè (tu partiras) sè partitu (tu es parti) eri partitu (tu étais parti) partisti (tu partis)
parti (il part) partia (il partait) partarà (il partira) hè partitu (il est parti) era partitu (il était parti) partiti (il partit)
partimu (nous partons) partìami (nous partions) partaremu (nous partirons) semu partiti (nous sommes partis) èrami partiti (nous étions partis) partìtimi (nous partîmes)
partiti (vous partez) partìati (vous partiez) partareti (vous partirez) seti partiti (vous êtes partis) èrati partiti (vous étiez partis) partìtiti (vous partîtes)
partini (ils partent) partìani (ils partaient) partarani (ils partiront) sò partiti (ils sont partis) èrani partiti (ils étaient partis) partìtini (ils partirent)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
partaria (je partirais) saria partitu (je serais parti)
partarii (tu partirais) sarii partitu (tu serais parti)
partaria (il partirait) saria partitu (il serait parti)
partarìami (nous partirions) sarìami partiti (nous serions partis)
partarìati (vous partiriez) sarìati partiti (vous seriez partis)
partarìani (ils partiraient) sarìani partiti (ils seraient partis)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'é parti (que je parte) ch'é partissi (que je partisse) chè (que je sois parti)
ch'è tù parti (que tu partes) ch'è tù partissi (que tu partisses) chè (que tu soies parti)
ch'eddu parti (qu'il parte) ch'eddu partissi (qu'il partisse) chè (qu'il soit parti)
chè no pàrtimi (que nous partions) ch'è no partìssimi (que nous partissions) ch'è (que nous soyons partis)
chè vo pàrtiti (que vous partiez) ch'è vo partìssiti (que vous partissiez) ch'è (que vous soyez partis)
ch'eddi pàrtini (qu'ils partent) ch'eddi partìssini (qu'ils partissent) ch'è (qu'ils soient partis)

pudè (pouvoir) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
pudè (pouvoir) essa pussutu (avoir pu)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
pudendu (pouvant) pussutu (pu)


indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
possu (je peux) pudia (je pouvais) pudaraghju (je pourrai) sò pussutu (j'ai pu) era pussutu (j'avais pu) poti (je pus)
po (tu peux) pudii (tu pouvais) pudarè (tu pourras) sè pussutu (tu as pu) eri pussutu (tu avais pu) posti (tu pus)
(il peut) pudia (il pouvait) pudarà (il pourra) hè pussutu (il a pu) era pussutu (il avait pu) poti (il put)
pudemu (nous pouvons) pudìami (nous pouvions) pudaremu (nous pourrons) semu pussuti (nous avons pu) èrami pussuti (nous avions pu) pòtimi (nous pûmes)
pudeti (vous pouvez) pudìati (vous pouviez) pudareti (vous pourrez) seti pussuti (vous avez pu) èrati pussuti (vous aviez pu) pòtiti (vous pûtes)
poni (ils peuvent) pudìani (ils pouvaient) pudarani (ils pourront) sò pussuti (ils ont pu) èrani pussuti (ils avaient pu) pòtini (ils purent)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
pudaria (je pourrais) era pussutu (j'aurais pu)
pudarii (tu pourrais) eri pussutu (tu aurais pu)
pudaria (il pourrait) era pussutu (il aurait pu)
pudarìami (nous pourrions) èrami pussuti (nous aurions pu)
pudarìati (vous pourriez) èrati pussuti (vous auriez pu)
pudarìani (ils pourraient) èrani pussuti (ils auraient pu)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'é possi (que je puisse) ch'é pudissi (que je pusse) chè (que j'aie pu)
ch'è tù possi (que tu puisses) chè tù pudissi (que tu pusses) chè (que tu aies pu)
ch'eddu (edda) possi (qu'il puisse) ch'eddu pudissi (qu'il pût) chè (qu'il ait pu)
ch'è no pòssimi (que nous puissions) chè no pudìssimi (que nous pussions) chè (que nous ayons pu)
ch'è vo pòssiti (que vous puissiez) chè vo pudìssiti (que vous pussiez) chè (que vous ayez pu)
ch'eddi pòssini (qu'ils puissent) ch'eddi pudìssini (qu'ils pussent) chè (qu'ils aient pu)

vulè (vouloir) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
vulè (vouloir) avè vulsutu (avoir voulu)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
vulendu (voulant) vulsutu (voulu)


indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
vogliu (je veux) vulia (je voulais) vularaghju (je voudrai) aghju vulsutu (j'ai voulu) avia vulsutu (j'avais voulu) vuliti (je voulus)
vo (tu veux) vulii (tu voulais) vularè (tu voudras) ha vulsutu (tu as voulu) avii vulsutu (tu avais voulu) vulisti (tu voulus)
(il veut) vulia (il voulait) vularà (il voudra) hà vulsutu (il a voulu) avia vulsutu (il avait voulu) vuliti (il voulut)
vulemu (nous voulons) vulìami (nous voulions) vularemu (nous voudrons) avemu vulsutu (nous avons voulu) avìami vulsutu (nous avions voulu) vulìtimi (nous voulûmes)
vuleti (vous voulez) vulìati (vous vouliez) vulareti (vous voudrez) aveti vulsutu (vous avez voulu) avìati vulsutu (vous aviez voulu) vulìtiti (vous voulûtes)
voni (ils veulent) vulìani (ils voulaient) vularani (ils voudront) ani vulsutu (ils ont voulu) avìani vulsutu (ils avaient voulu) vulìtini (ils voulurent)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
vularia (je voudrais) avaria vulsutu (j'aurais voulu)
vularii (tu voudrais) avarii vulsutu (tu aurais voulu)
vularia (il voudrait) avaria vulsutu (il aurait voulu)
vularìami (nous voudrions) avarìami vulsutu (nous aurions voulu)
vularìati (vous voudriez) avarìati vulsutu (vous auriez voulu)
vularìani (ils voudraient) avarìani vulsutu (ils auraient voulu)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'é vogli (que je veuille) ch'é vulissi (que je voulusse) ch'è (que j'aie voulu)
ch'è tù vogli (que tu veuilles) ch'è tù vulissi (que tu voulusses) chè (que tu aies voulu)
ch'eddu (qu'il parte) ch'eddu vulissi (qu'il vouluisse) ch'è (qu'il ait voulu)
ch'è no vòglimi (que nous voulions) ch'è no vulìssimi (que nous voulussions) ch'è (que nous ayons voulu)
ch'è vo vògliti (que vous vouliez) ch'è vo vulìssiti (que vous voulussiez) ch'è (que vous ayez voulu)
ch'eddi vòglini (qu'ils veuillent) ch'eddi vulìssini (qu'ils voulussent) ch'è (qu'ils aient voulu)

(faire) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
(faire) avè fattu (avoir fait)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
fendu (faisant) fattu (fait)


indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
facciu (je fais) facia (je faisais) faraghju (je ferai) aghju fattu (j'ai fait) avia fattu (j'avais fait)
faci (tu fais) facii (tu faisais) farè (tu feras) ha fattu (tu as fait) avii fattu (tu avais fait)
faci (il fait) facia (il faisait) farà (il fera) hà fattu (il a fait) avia fattu (il avait fait)
femu (nous faisons) facìami (nous faisions) faremu (nous ferons) avemu fattu (nous avons fait) avìami fattu (nous avions fait)
feti (vous faites) facìati (vous faisiez) fareti (vous ferez) aveti fattu (vous avez fait) avìati fattu (vous aviez fait)
facini (ils font) facìani (ils faisaient) farani (ils feront) ani fattu (ils ont fait) avìani fattu (ils avaient fait)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
faria (je ferais) avaria fattu (j'aurais fait)
farii (tu ferais) avarii fattu (tu aurais fait)
faria (il ferait) avaria fattu (il aurait fait)
farìami (nous ferions) avarìami fattu (nous aurions fait)
farìati (vous feriez) avarìati fattu (vous auriez fait)
farìani (ils feraient) avarìani fattu (ils auraient fait)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'é faci (que je fasse) ch'é fessi (que je fisse) ch'è (que j'aie fait)
ch'è tù faci (que tu fasses) ch'è tù fessi (que tu fisses) ch'è (que tu aies fait)
ch'eddu faci (qu'il fasse) ch'eddu fessi (qu'il fît) ch'è (qu'il ait fait)
ch'è no fàcimi (que nous fassions) ch'è no fèssimi (que nous fissions) ch'è (que nous ayons fait)
ch'è vo fàciti (que vous fassiez) ch'è vo fèssiti (que vous fissiez) ch'è (que vous ayez fait)
ch'eddi fàcini (qu'ils fassent) ch'eddi fèssini (qu'ils fissent) ch'è (qu'ils aient fait)

(donner) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
(donner) avè datu (avoir donné)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
dendu (donnant) datu (donné)
indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait)
docu (je donne) dava (je donnais) daraghju (je donnerai) aghju datu (j'ai donné) avia datu (j'avais donné)
da (tu donnes) davi (tu donnais) darè (tu donneras) ha datu (tu as donné) avii datu (tu avais donné)
(il donne) dava (il donnait) darà (il donnera) hà datu (il a donné) avia datu (il avait donné)
demu (nous donnons) davìami (nous donnions) daremu (nous donnerons) avemu datu (nous avons donné) avìami datu (nous avions donné)
deti (vous donnez) davìati (vous donniez) dareti (vous donnerez) aveti datu (vous avez donné) avìati datu (vous aviez donné)
dani (ils donnent) davìani (ils donnaient) darani (ils donneront) ani datu (ils ont donné) avìani datu (ils avaient donné)
cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
daria (je donnerais) avaria datu (j'aurais donné)
darii (tu donnerais) avarii datu (tu aurais donné)
daria (il donnerait) avaria datu (il aurait donné)
darìami (nous donnerions) avarìami datu (nous aurions donné)
darìati (vous donneriez) avarìati datu (vous auriez donné)
darìani (ils donneraient) avarìani datu (ils auraient donné)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'é dochi (que je donne) ch'é dessi (que je donnasse) ch'è (que j'aie donné)
ch'è tù dochi (que tu donnes) ch'è tù dessi (que tu donnasses) ch'è (que tu aies donné)
ch'eddu dochi (qu'il donne) ch'eddu dessi (qu'il donnât) ch'è (qu'il ait donné)
ch'è no dòchimi (que nous donnions) ch'è no dèssimi (que nous donnassions) ch'è (que nous ayons donné)
ch'è vo dòchiti (que vous donniez) ch'è vo dèssiti (que vous donnassiez) ch'è (que vous ayez donné)
ch'eddi dòchini (qu'ils donnent) ch'eddi dèssini (qu'ils donnassent) ch'è (qu'ils aient donné)

andà (aller) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
andà (aller) essa andatu (être allé)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
andendu (allant) andatu (allé)
indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
vocu (je vais) andava (j'allais) andaraghju (j'irai) socu andatu (je suis allé) era andatu (j'étais allé)
va (tu vas) andavi (tu allais) andarè (tu iras) sè andatu (tu es allé) eri andatu (tu étais allé)
(il va) andava (il allait) andarà (il ira) hè andatu (il est allé) era andatu (il était allé)
andemu (nous allons) andàvami (nous allions) andaremu (nous irons) semu andati (nous sommes allés) èrami andati (nous étions allés)
andeti (vous allez) andàvati (vous alliez) andareti (vous irez) seti andati (vous êtes allés) èrati andati (vous étiez allés)
vani (ils vont) andàvani (ils allaient) andarani (ils iront) sò andati (ils sont allés) èrani andati (ils étaient allés)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
andaria (j'irais) saria andatu (je serais allé)
andarii (tu irais) sarii andatu (tu serais allé)
andaria (il irait) saria andatu (il serait allé)
andarìami (nous irions) sarìami andati (nous serions allés)
andarìati (vous iriez) sarìati andati (vous seriez allés)
andarìani (ils iraient) sarìani andati (ils seraient allés)


sughjuntivu (subjonctif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) passatu (passé)
ch'é vochi (que j'aille) ch'é andessi (que j'allasse) ch'è (que je sois allé)
ch'è tù vochi (que tu ailles) ch'è tù andessi (que tu allasses) ch'è (que tu sois allé)
ch'eddu vochi (qu'il aille) ch'eddu andessi (qu'il allât) ch'è (qu'il soit allé)
ch'è no vòchimi (que nous aillions) ch'è no andèssimi (que nous allassions) ch'è (que nous soyons allés)
ch'è vo vòchiti (que vous ailliez) ch'è vo andèssiti (que vous allassiez) ch'è (que vous soyez allés)
ch'eddi vòchini (qu'ils aillent) ch'eddi andèssini (qu'ils allassent) ch'è (qu'ils soient allés)

stà (rester) modifier

infinitivu (infinitif)
prisenti (présent) passatu (passé)
stà (rester) essa statu (être resté)


participu (participe)
prisenti (présent) passatu (passé)
stendu (restant) statu (resté)
indicativu (indicatif)
prisenti (présent) imparfettu (imparfait) futuru (futur) passatu cumpostu (passé composé) trapassatu (plus-que-parfait) passatu landanu (passé simple)
stocu (je reste) stava (je restais) staraghju (je resterai) socu statu (je suis resté) era statu (j'étais resté)
sta (tu restes) stavi (tu restais) starè (tu resteras) sè statu (tu es resté) eri statu (tu étais resté)
stà (il reste) stava (il restait) starà (il restera) hè statu (il est resté) era statu (il était resté)
stemu (nous restons) stàvami (nous restions) staremu (nous resterons) semu stati (nous sommes restés) èrami stati (nous étions restés)
steti (vous restez) stàvati (vous restiez) stareti (vous resterez) seti stati (vous êtes restés) èrati stati (vous étiez restés)
stani (ils restent) stàvani (ils restaient) starani (ils resterons) sò stati (ils sont restés) èrani stati (ils étaient restés)


cundiziunali (conditionnel)
prisenti (présent) passatu (passé)
staria (je resterais) saria statu (je serais resté)
starii (tu resterais) sarii statu (tu serais resté)
staria (il resterait) saria statu (il serait resté)
starìami (nous resterions) sarìami stati (nous serions restés)
starìati (vous resteriez) sarìati stati (vous seriez restés)
starìani (ils resteraient) sarìani stati (ils seraient restés)

La forme négative modifier

La forme négative d'un verbe s'obtient par l'utilisation de ùn <verbe> micca, ùn <verbe> tantu, ùn <verbe> mai, ùn <verbe> nudda, ùn <verbe> più.

  • ùn cerca micca: il ne cherche pas
  • ùn cerca tantu: il ne cherche pas tellement
  • ùn cerca mai: il ne cherche jamais
  • ùn cerca nudda: il ne cherche rien
  • ùn cerca più: il ne cherche plus
  • à noter que plus rarement, la forme "ne ... pas" s'obtient de manière plus courte en: ùn <verbe>, afin de marquer le contraste: oghji po ùn piovi!: aujourd'hui, il ne pleut pas ! (alors qu'il a plu les jours précédents)
  • de même, la forme normale avec l'emploi du participe passé est: ùn <auxiliaire> + micca + <participe passé> , par exemple: un hè micca ghjuntu : il n'est pas arrivé. Mais on emploie également la forme inversée: un hè ghjuntu micca  : il n'est pas arrivé.

Particularités modifier

À noter la différence entre senta (entendre) et stà à senta (écouter):

senta (entendre) stà à senta (écouter)
sentu (j'entends) stocu à senta (j'écoute)
senti (tu entends) sta à senta (tu écoutes)
senti (il entend) stà à senta (il écoute)
sintimu (nous entendons) stemu à senta (nous écoutons)
sintiti (vous entendez) steti à senta (vous écoutez)
sèntini (ils entendent) stani à senta (ils écoutent)

Les adjectifs modifier

Les adjectifs qualificatifs modifier

Le pluriel modifier

masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
-u () -a () -i () -i
biancu (blanc) bianca (blanche) bianchi (blancs) bianchi (blanches)
u muru biancu (le mur blanc) a casa bianca (la maison blanche) i capeddi bianchi (les cheveux blancs) i tacchi bianchi (les taches blanches)

Le superlatif aboslu (superlativu assulutu) modifier

Le superlatif s'obtient en corse de plusieurs manières. L'une d'entre elles est la répétion de l'adjectif qualificatif, car "très" n'existe pas:

neru (noir) neru neru (très noir)
biancu (blanc) biancu biancu (très blanc)
chjucu (petit) chjucu chjucu (très petit)
magru (maigre) magru magru (très maigre)

Il existe également une autre forme, qui s'obtient par la répétion d'un adjectif synonyme du premier:

trosciu (trempé) trosciu battulu (très trempé)
vechju (vieux) vechju zerricu (très vieux)
briacu (saoul) briacu zuffu (très saoul)

Le superlatif absolu peut également s'obtenir, pour quelques mots, à l'aide du suffixe -issimu:

bonu (bon) bunissimu (très bon)
(bien) binissimu (très bien)
pocu (peu) puchissimu (très peu)

Enfin, on obtient encore le superlatif absolu par l'utilisation de beddu suivi d'un adjectif:

cuntenti (content) beddu cuntenti (très content)
bruttu (sale) beddu bruttu (très sale)

Les adjectifs démonstratifs modifier

masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
issu (ce) issa (cette) issi (ces) issi (ces)
issu muru (ce mur) issa casa (cette maison) issi ziteddi (ces enfants) issi sgiocchi (ces chèvres)

À noter que le i initial ne se prononce pas.

masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
stu (cet) sta (cette) sti (ces) sti (ces)
stu arburu (cet arbre) sta tarra (cette terre) sti travagli (ces travaux) sti donni (ces femmes)

Les adjectifs numéraux modifier

Les adjectifs numéraux ordinaux modifier

zeru : 0 deci: 10 vinti: 20 trenta: 30 quaranta: 40
unu: 1 ondici: 11 vint'unu: 21 trent'unu: 31 quarant'un : 41
dui: 2 dodici: 12 vinti dui: 22 trenta dui : 32 quaranta dui : 42
trè: 3 tredici: 13 vinti trè: 23 trenta trè : 33 quaranta trè : 43
quattru: 4 quattordici: 14 vinti quattru: 24 trenta quattru : 34 quaranta quattru : 44
cinqui: 5 quindici: 15 vinti cinqui: 25 trenta cinqui : 35 quaranta cinqui : 45
sei: 6 sedici: 16 vinti sei: 26 trenta sei : 36 quaranta sei: 46
setti: 7 dicessetti: 17 vinti setti: 27 trenta setti : 37 quaranta setti: 47
ottu: 8 diciottu: 18 vint'ottu: 28 trent'ottu : 38 quarant'ottu: 48
novi: 9 dicenovi: 19 vinti novi: 29 trenta novi : 39 quaranta novi: 49


cinquanta : 50 sissanta: 60 sittanta: 70 uttanta: 80 nuvanta : 90
cinquant'unu: 51 sissant' unu: 61 sittant'unu: 71 uttant'unu: 81 nuvant'unu : 91
cinquanta dui: 52 sissanta dui: 62 sittanta dui: 72 uttanta dui : 82 nuvanta dui : 92
cinquanta trè: 53 sissanta trè: 63 sittanta trè: 73 uttanta trè : 83 nuvanta trè : 93
cinquanta quattru: 54 sissanta quattru: 64 sittanta quattru: 74 uttanta quattru : 84 nuvanta quattru : 94
cinquanta cinqui: 55 sissanta cinqui: 65 sittanta cinqui: 75 uttanta cinqui : 85 nuvanta cinqui : 95
cinquanta sei: 56 sissanta sei: 66 sittanta sei: 76 uttanta sei : 86 nuvanta sei: 96
cinquanta setti: 57 sissanta setti: 67 sittanta setti: 77 uttanta setti : 87 nuvanta setti: 97
cinquant' ottu: 58 sissanta ottu: 68 sittant'ottu: 78 uttant'ottu : 88 nuvant'ottu: 98
cinquanta novi: 59 sissanta novi: 69 sittanta novi: 79 uttanta novi : 89 nuvanta novi: 99

Les adjectifs numéraux cardinaux modifier

  • prima
  • sicondu
  • terzu
  • quartu
  • quintu
  • una dicina
  • una quindicina
  • una vintena
  • una trintena
  • una quarantena
  • una cinquantena
  • una sissantena
  • una sittantena
  • ...
  • una cintunara

Les adjectifs possessifs modifier

masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
u me (mon) a me (ma) i me (mes) i me (mes)
u me ghjacaru (mon chien) a me ghjacara (ma chienne) i me chjosa (mes champs) i mè ghjaddini (mes poules)


On a également ici les cas particuliers:

  • babbitu: ton père
  • mammata: ta mère
  • minnanata: ta grand-mère
masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
u me (mon) a me (ma) i me (mes) i me (mes)
u to (ton) a to (ta) i to (tes) i to (tes)
u so (son) a so (sa) i so (ses) i so (ses)
u nosciu (notre) a noscia (notre) i nosci (nos) i nosci (nos)
u vosciu (votre) a voscia (votre) i vosci (vos) i vosci (vos)
u so (leur) a so (leur) i so (leurs) i so (leurs)

Les pronoms modifier

Les pronoms indéfinis modifier

Le pronom indéfini "on" peut se traduire en langue corse de différentes manières:

  • par l'utilisation de a parsona: on. Exemple: quandu a parsona invechja...: lorsqu'on vieillit...
  • par l'utilisation de si: on. Exemple: quandu eddu si parti...: lorsqu'on part...

Les pronoms personnels modifier

sughjettu (sujet)
eiu, (moi) eiu, socu cuntenti (moi, je suis content)
(toi) tù, sè cuntenti (toi, tu es content)
eddi, ieddi (eux, elles) ieddi, sò cuntenti (lui, il est content)
no (nous) no, semu cuntenti (nous, nous sommes content)
vo (vous) vo, seti cuntenti (vous, vous êtes content)
eddi, ieddi (eux, elles) ieddi, sò cuntenti (elles, elles sont contentes)


cumplimenti (complément)
mi (me) mi piaci (ça me plaît)
ti (te) ti piaci (ça te plaît)
li (lui) li piaci (ça lui plaît)
ci (nous) ci piaci (ça nous plaît)
vi (vous) vi piaci (ça vous plaît)
li (leur) li piaci (ça leur plaît)

Les pronoms possessifs modifier

masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
u meiu (le mien) a meia (la mienne) i mei (les miens) i mei (les miennes)
u toiu (le tien) a toia (la tienne) i toi (les tiens) i toi (les tiennes)
u soiu (le sien) a soia (la sienne) i soi (les siens) i soi (les siennes)
u nosciu (le notre) a noscia (la notre) i nosci (les notres) i nosci (les notres)
u vosciu (le votre) a voscia (la votre) i vosci (les votres) i vosci (les votres)
u soiu (le leur) a soia (la leur) i soi (les leurs) i soi (les leurs)

Les pronoms réfléchis modifier

1ère personne (singulier) 2ème personne (singulier) 3ème personne (masculin singulier) 3ème personne (féminin singulier)
mi (me) ti (te) si (se) si (se)
1ère personne (pluriel) 2ème personne (pluriel) 3ème personne (masculin pluriel) 3ème personne (féminin pluriel)
ci (nous) vi (vous) si (se) si (se)

Les pronoms démonstratifs modifier

masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
quissu (celui-ci) quissa (celle-ci) quissi (ceux-ci) quissi (celles-ci)
masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
quistu (celui-ci) quista (celle-ci) quisti (ceux-ci) quisti (celles-ci)

Il est à noter que l'on ne dit pas quistu annu (cette année), mais custannu.

masculin singulier féminin singulier masculin pluriel féminin pluriel
quiddu (celui-là) quidda (celle-là) quiddi (ceux-là) quiddi (celles-là)

Les pronoms relatifs modifier

chè (que) ' ()
chì (quoi) ' ()
chì (dont) u libru chì t'aghju parlatu (le livre dont je t'ai parlé)
induva (où) ' ()

Les pronoms interrogatifs modifier

quali (que) Da quali / Da quà (Pour qui)
chì? (que? / qu'est-ce que?) Chì dici? (Que dis-tu?)
chì? (quoi?) Da chì? (Pour quoi?)
induva? / duva? / dundi? (où?) Induva sè? (Où es-tu?)

Les prépositions modifier

Les prépositions de lieu modifier

prepusizioni préposition
à à
da de
sopra sur
sottu sous
annantu au-dessus
' au-dessous
in dans
fora hors
davanti devant
daretu derrière
trà entre
à mezu parmi
à manca à gauche
à dritta à droite
vicinu près
accantu à côté
indè chez
versu vers

Les prépositions de temps modifier

Les conjonctions modifier

Les interjections modifier

Les adverbes modifier

Les adverbes de lieu modifier

in altrò ailleurs
- alentour
- autour
drentu dedans
fora dehors
daretu derrière
davanti devant
sottu dessous
sopra dessus
quì ici
quivi ici
quà
quand'è da là-bas
luntanu loin
da partuttu partout
dignalocu partout

On a également les locutions adverbiales.

- (locutions adverbiales d'espace)
in sù en haut
in gnò en bas
da quinci de ce côté-ci
da quandi de ce côté-là


- (locutions adverbiales de temps)
à tempi antichi à une époque reculée
à tempi antichi antichi à une époque très reculée
à quiddi tempi à cette époque-là
à a punta di u ghjornu au lever du jour

Les adverbes de temps modifier

innanzi avant
dopu après
oghji aujourd'hui
- auparavant
- aussitôt
- autrefois
tandu alors
- bientôt
- cependant
dighjà déjà
- depuis
- désormais
infini enfin
- ensuite
arrimani hier
- jadis
mai jamais
avà, avali maintenant
- parfois
po, eppo puis
quandu quand
- quelquefois
- soudain
aspessu souvent
sempri toujours
tardi tard
- tôt
- tout à coup
- tout de suite


dumani demain
dumani matina demain matin
dumani à sera demain soir
dopu dumani après-demain
arrimani hier
arrisera hier soir
nanzi d'arrimani avant-hier


- (locutions adverbiales)
ogni tantu de temps en temps ogni tantu s'affacca
di tantu in tantu de temps en temps di tantu in tantu briona
à listessu tempu en même temps sò surtiti à listessu tempu
à tempu à en même temps que hè ghjuntu à tempu à mè

Les adverbes de manière modifier

Les adverbes d'affirmation modifier

isiè oui
certamenti certainement
sicuramenti certainement
forsi peut-être
podarsi peut-être
fà chi peut-être
' probablement
veramenti vraiment

Les adverbes de négation modifier

innò non
mai jamais
più plus
micca pas
nudda rien
nienti rien

Les adverbes de quantité modifier

Les adverbes modaux modifier

Le vocatif modifier

Le vocatif s'emploie pour apostropher, pour interpeller quelqu'un. Ce qui suit la dernière voyelle accentuée est tronqué:

Petru (Pierre) ò Pè
Antonu (Antoine) ò Antò
Saveria (Xavière) ò Savè
Maria (Marie) ò Marì
Petru Paulu (Pierre-Paul) ò Petru Pà
Anton' Santu (Antoine-Toussaint) ò Anton' Sà
Angnula Maria (Angèle-Marie) ò Angnula Marì

Mais le vocatif ne s'emploie pas uniquement avec les prénoms:

cumpari (compère) ò cumpà (Hé, compère)

et aussi:

babbu (père) ò bà (papa)
mamma (mère) ò mà (maman)
ziu (oncle) ò zì (tonton)
zia (tante) ò zì (tata)
missiavu (grand père) ò missià (pépé)
minnana (grand mère) ò minnà (mémé)

Phonologie modifier

Euphonie modifier

Dans certains cas, afin de faciliter la prononciation, une consonne (en général, la lettre d) est ajoutée entre deux mots. On emploie ainsi:

ed à la place de è (et) ad à la place de à (à)

tù ed eiu toi et moi
ad eddu, ad edda à lui, à elle
ad una ad una, ad unu ad unu une par une, un par un


Dans d'autres cas, c'est une voyelle (en général, la lettre i) qui est ajoutée entre deux mots:

in istacca dans la poche
in istanza dans la chambre
ùn isteti fora ne restez pas dehors!

Les expressions modifier

  • à quandu troppu, à quandu micca
  • aghju vistu à Ghjobba (j'ai souffert le martyre)
  • allora? - U frati s'hè coltu a sora!
  • ancu si volta edda à tè (risposta à una ghjastema)
  • Angnula si chjamava
  • annantu una anca!
  • aqua in bocca e ditu in culu!
  • avvigni à Vignali chi hè un beddu paesi!
  • beddu chi pari una puppùsgiula beau comme un cœur (Littéralement : beau comme une huppe)
  • beddu com'è un' fiori (beau comme un cœur)
  • beddu chi pari un' fiori (beau comme un cœur)
  • bocca chjusa e aqua in bocca
  • briacu à tappu
  • briacu persu
  • briacu zuffu (complètement saoul)
  • bruttu puzzinosu (extrêmement sale)
  • bughju neru
  • carcu inzimpinatu (chargé comme un âne)
  • castrà i falchetti (couper les cheveux en quatre)
  • castrà i cucchi couper les cheveux en quatre
  • calca com'un falchettu
  • cerca a rogna à grattà (quand quelqu'un taquine quelqu'un d'autre)
  • ci capisci com'è i porchi in a musica (il n'y comprend absolument rien)
  • ci hè trè ghjatti
  • ci voli chi eddu falghi in Zirionu à fà ò di culu
  • cioncu com'è una campana (sourd comme un pot)
  • cioncu com'è un' biccazzu (sourd comme un pot)
  • cordu com'è un viulinu (complètement bourré)
  • cuntenti com'è un cuccu (content comme un pinson)
  • dannu e risa !
  • dumani ha da fà ghjornu!
  • faci l'arrega e porta
  • falà à ciarbeddu in bocca (descendre à tombeau ouvert)
  • falsu com'è a cicuta extrêmement faux
  • falsu com'è u ramu
  • fatigatu persu (extrêmement fatigué)
  • finu chi pari ostia extrêmement fin (littéralement : fin comme une hostie).
  • goffu com'è u piccatu (laid comme un pou.)
  • hè di capu e di coda (il est très dégourdi)
  • i calori di San Larenzu
  • in casa di Cristu dans les décors. (Littéralement : dans la maison du Seigneur).
  • in quartu, in quinta e in culu (se dit de parents éloignés avec qui on n'est pas bien)
  • in quattru e trè setti (en deux temps trois mouvements)
  • l'hà tagliatu u capu (c'est son portrait craché)
  • l'emu persu senza ghjucà lu à carti
  • largu in brenna e schersu in farina
  • malu com'è u piccatu
  • mangna paternostru e caca diauli
  • mansu tontu (complètement apprivoisé.)
  • neru com'è u carbonu
  • neru com'è u culu di a paghjola
  • novu framanti (flambant neuf)
  • parini foli! (c'est à peine croyable !)
  • pidda, stidda e tira in a zidda!
  • pidda, tadda e metti in tuadda!
  • un possu micca piglià à Cristu pa a barba (je ne peux pas faire l'impossible!
  • un sa fà un ò di canna il est ignorant
  • tocca, tocca, in bracciu à minnana (chacun son tour)
  • rossu chi pari un bagu (tout rouge)
  • rossu imbagatu (tout rouge)
  • sali e sapienza
  • scemu compiu (complètement fou)
  • scemu in tuttu (complètement fou)
  • seccu incastulatu (complètement sec)
  • sempri festa in Ampaza ! (ce n'est pas tous les jours fête.)
  • sé tù campi n'ha da veda d'altri
  • un hè mancu una fraula in bocca à l'orsu (ce n'est vraiment pas beaucoup)
  • un sa indù cacà l'ovu (d'un instable, qui ne sait pas où se fixer)
  • stà solu com'è l'arimitu (rester seul comme un ermite)
  • stancu mortu (complètement épuisé
  • tamant'è u mondu (immense)
  • tontu com'è un sameri
  • tontu com'è un viteddu
  • tontu da lià
  • tontu di baddi
  • tontu in tuttu (complètement fou)
  • tontu persu (totalement fou)
  • Torna à Vignali chi hè u beddu paesi !
  • un annu hè cuccu, un annu hè falcu
  • un li manca cà a parola (elle est très perfectionnée)
  • un n'ha nè pà u capu nè pà a coda (on ne sait pas par quel bout le prendre)
  • un ni sorti mancu in calzunettu
  • un vedi mancu u corbu in u latti ! (tu ne le vois pas alors qu'il est sous tes yeux !)
  • va à circà u ruspu in a tana
  • vechju zèrricu (extrêmement vieux)
  • vogli di corpu (des désirs irréalisables) sò vogli di corpu!

Les tournures modifier

  • fà si una mangnata
  • fà si una bita (boire un coup)
  • fà si una discutita (discuter le coup)
  • issi pochi ghjorna (ces derniers jours)
  • cusì cusì (comme ci, comme ça)
  • tantu quantu plus ou moins

Lexique modifier

Les jours de la semaine modifier

luni lundi
marti mardi
marcuri mercredi
ghjovi jeudi
vennari vendredi
sabatu samedi
dumenica dimanche

Les mois modifier

  • ghjinnaghju : janvier
  • frivaghju : février
  • marzu : mars
  • aprili : avril
  • maghju : mai
  • ghjugnu : juin
  • lugliu : juillet
  • aostu : aout
  • sittembri : septembre
  • uttrovi : octobre
  • nuvembri: novembre
  • dicembri : décembre

Les saisons modifier

  • u branu: le printemps
  • l'istati: l'été
  • u vaghjimu: l'automne
  • l'inguernu: l'hiver

La famille modifier

  • u babbu: le père
  • a mamma: la mère
  • u figliolu: le fils
  • a figliola: la fille
  • u frateddu: le frère
  • a suredda: la sœur
  • u ziu: l'oncle
  • a zia: la tante
  • u nipoti: le neveu
  • a nipoti: la nièce
  • u cucinu carnali: le cousin germain
  • a cucina carnali: la cousine germaine
  • u cucinu di terzu: le cousin au troisème degré
  • u niputinu: le petit-neveu
  • a niputina: la petite-nièce
  • u missiavu: le grand-père
  • a minnana: la grand-mère
  • l'arcimissiavu: l'arrière grand-père
  • l'arciminnana: l'arrière grand-mère
  • u purmissiavu: l'arrière-arrière grand-père
  • a purminnana: l'arrière-arrière grand-mère
  • u bisfigliolu: le petit-fils
  • a bisfigliola: la petite-fille
  • u sociaru: le beau-père
  • a sociara: la belle-mère
  • u ghjennaru: le gendre
  • a nora: la belle-fille, la bru

Les fruits modifier

  • a prugnola: la prune
  • a pastecca: la pastèque
  • a noci: la noix
  • l'amandula: l'amande
  • a nucetta: la noisette

Les légumes modifier

Les couleurs modifier

  • biancu: blanc
  • neru: noir
  • verdi: vert
  • rossu: rouge
  • giaddu: jaune
  • grisgiu: gris
  • viulettu: violet
  • turchinu: bleu

Les ustensiles de cuisine modifier

  • u piattu spartu: l'assiette (plate)
  • u piattu cupputu: l'assiette (creuse)
  • a cuchjara: la cuillère
  • u cuchjaronu: la louche
  • a vanchjera: le plat

Les animaux domestiques modifier

Les animaux sauvages modifier

La conversation modifier

s'adressant à une seul personne (tutoiement)

  • - Comu va? (comment vas-tu?) - Vocu bè. (je vais bien)
  • - Comu sè? (comment vas-tu?) - Socu bè. (je vais bien)
  • - Comu sta? (comment vas-tu?) - Stocu bè. (je vais bien)

s'adressant à une seule personne (vouvoiement)

  • - Com'andeti? (comment allez-vous?) - Vocu bè. (je vais bien)
  • - Comu seti? (comment allez-vous?) - Socu bè. (je vais bien)
  • - Comu steti? (comment allez-vous?) - Stocu bè. (je vais bien)

s'adressant à plusieurs personnes

  • - Com'andeti? (comment allez-vous?) - Andemu bè. (nous allons bien)
  • - Comu seti? (comment allez-vous?) - Semu bè. (nous allons bien)
  • - Comu steti? (comment allez-vous?) - Stemu bè. (nous allons bien)


  • Quantu t'ha anni? (quel âge as-tu?)
  • Chì ità t'hà? (quel âge a-t-il?)


  • Chì ora sò? (quelle heure est-il?)


  • U quantu n'avemu? (quel jour est-on?) - N'avemu u deci. (nous sommes le 10)

Les différences entre la variété taravaise et la variété sarteniase modifier

Il existe un certain nombre de différences entres les variétés taravaise et sartenaise de la langue corse. Cependant, des règles simples permettent de passer aisément de l'une à l'autre. Ces règles sont les suivantes:

Le groupe gli taravais est transformé en dd en sartenais :

gli dd
paglia padda (paille)
bagnalia bagnadda (rosée)
piglià piddà (prendre)
taglià taddà (couper)
tuvaglia tuvadda (nappe)


Le e ouvert taravais est transformé en i en sartenais:

e i
nevi nivi (neige)
seccu siccu (sec)
beccu biccu (bouc)
battaleghja battalighja (il papote)
zifuleghjani zifulighjani (ils sifflent)

Le o ouvert taravais est transformé en u en sartenais:

o u
volpi vulpi (renard)
rossu russu (rouge)
sottu suttu (sous)
aostu austu (août)
sopra supra (sur)


Le e fermé taravais est transformé en e ouvert en sartenais:

e fermé e ouvert
lettu lettu (lit)


Enfin, le o fermé taravais est transformé en o ouvert en sartenais:

o fermé o ouvert
mortu mortu (mort)
dossu dossu (dos)
portu portu (port)

Appendices modifier

  1. Corse : expressions corses
  2. Dictionnaire Corse-Français
  3. Dictionnaire Français-Corse
  4. Prénoms corses
  5. Proverbes corses Pruverbii
  6. Toponymes corses Toponimi

Bibliographie modifier

  • Foata, Pierre (1980) Essai sur les dialectes du Sud de la Corse, Art et Artisanat rural

À propos du livre modifier

  1. Auteurs
  2. Historique

Liens externes modifier

wikipedia en langue corse

U wikizziunariu, wiktionary en langue corse

A lingua corsa adatta à e nove tecnulugie